Thursday, September 4, 2014

UBURYO INGOMA KALINGA YARI YARAPANGIYE KUMARAHO ABAHUTU RWIHISHWA NONE IMIPANGO YAYO IKABA ILIMO GUPFUBA

By Nkuriyongama Cherif

Mubyukuri rero banyarwanda uko abasokuruza bacu bakomeje kugenda batubwira kandi nkuko byashimangiwe na Bwana Kagame ubwo yari mumishikirano i Gbadolite, abatutsi babonako ntakindi kintu nakimwe bahuriyeho nabahutu uretse kubagira abacakara abanze bakicwa. Ibi nibyo twebwe abahutu bagorewe mururu Rwanda tumazemo imyaka 20. Ese iyo mipango yingoma karinga niyihe?

Kubakiri bato batashoboye kwiga mugihugu cyu Rwanda cyigenga hagati ya 1959-1994 dore uko ingoma ya Kalinga yabigenzaga.
Ubundi umwamikazi Kanjogera yarafite inkota yitwa Rwamo Rwa Rwogera. Iyo nkota niyo yimaligaho umujinya cg se ibyo ubu twakwita stress. Dore uko byakorwaga igihe yabaga yaramukanye umushiha mwinshi dore ko muli kamere ke kubari bamuzi ngo yarawusanganywe. Yafataga abagaragu be nabaja maze akabatuma kujya mugiturage hirya mumisozi yu Rwanda
FPR ISHAKA ABO YICA MULI 1994
bakamushakira umwana wu Muhutu wumushishe. Nukuvugako umwana yagombaga kuba aabyibushye nyina yaramwitayeho kandi akaba ageze mukigero cyi Igisekera mwanzi. Nukuvuga mumyaka 2 aho umwana akubona agatangira guseka waba umukunda cg utamukunda. Ubwo uwo mwana iyo babaga bamaze kumubona bamuzanira Umwamikazi Kanjogera. Bamuha amata ahagije kugeza umwana yijuse (ahaze). Barangiza bakamujyanira umwamikazi Kanjogera aho yabaga yicaye maze bakamuryamisha hasi. Barangiza bakazana ya Nkota ya Rwamo rwa Rwogera. Iyo nkota niyo yakoreshaga kugirango ahaguruke. Maze akayishinga munda yurwo ruhinja yarangiza agahakuruka ubwo umwana amara akandara. ibyo nibyo yitaga kugaburira Rwamo ye. Ubwo erega banyakujya babahutu bagatoragura amara kandi bakirinda kurira ngo kuko umwami ntagira nabi. Iyo wabaga urize nawe barakwicaga. Ubwo Mama wu Mwana akavuza impundu aho kugirango aririre umwana we umututsikazi Kanjogera yishe. 

Ingoma Kalinga yo se yabigenzaga ite?
Ngo iyo ingoma Kalinga yabaga ishonje baagombaga kuyambika ibishahuro. Ibishahuro rero yara Mabya yabasore babahutu yabaga yakaswe kwitegeko ryi Bwami. Abesnhi murabo basore barabahutu barebaga kure kandi bafite imbaraga nyuma ibwami bakazabona bashobora kwishira hamwe bakarwanya ingoma ya Cyami. Ubwo rero nibwo babicaga babaciye amabya maze bakayajyana bakayambika ingoma Kalinga. Naniho nigitutsi kivugango Uragashahuka cyavuye kuko rwari urupfu rubi cyane abahutu bapfaga mumaboko yingoma Kalinga. Nyine urabyumva ko ntawundi muntu wali wabyifuriza uretse umwanzi wawe. Abahutu rero kuva igihugu cyu Rwanda cyabaho abatutsi bakomeje kubabona nkabanzi babo bimena. Naniyo mpamvu ntamuhutu warukwiye kumva yuko akundwa nabatutsi. 

Ingoma Kalinga ya nanaha se iteye ite?
Ingoma Kalinga iliho ubu twakwita Kalinga Moderne niyabana bakomoka kuri Kanjogera. Ibintu bakomeza ni philosophia ya Kanojgera ningoma ye Kalinga. Ntatandukaniro. Icyo btandukaniyeho nuko ubwo Kanjogera yicaga abahutu yabikoraga mumihango ya cyami. Naho ubu ingoma FPR ya Kalinga yo yica kuberako ibishoboye ariko ikaba ibikora muli Gahunda yayo yokugabanya umubare
KANJOGERA NA MUSINGA
wabahutu cyane cyane bahera kumubare wabahutu bize. Nkuko mubizi ntamuhutu ukibona scholarship murwanda yaba iyo kwiga mugihugu cyanga se hanze. Qualification yambere nuko uba uli umututsi ibindi bikikora. Harumugabo duherutse gusangira akarahurli hano Kimihurura nuko arambwira ati ubugahunda ihari iyo abazungu babanyamerika baje gukoresha ibizamini byo guha abantu scholarship muli US, FPR ikora uko ishoboye igakuramo abahutu bize babanyabwenge kugirango abatutsi bose barajya muli interview abe arabantu banganya ubugoryi kugirango abanyamerika nibakoresha exam babone ko koko abo baje muli exam aribo banyabwenge u Rwanda rufite. Nonese kuki mutibajije ukuntu abantu baza aho muli US,UK,Australia ari abatutsi gusa kandi nabo bibinnyeteri? Nuko nyine aruko gahunda FPR iba yayicoye. Ubwo nyine gahunda ya FPR nugukora kuburyo ntamuhutu ugomba gutera imbere kandi ko bose bagomba kutagira amahirwe yo kwiga no kuva mugihug. Tugomba kubaho gutya dufunze nko muli North Korea. 

Ingoma Kalinga Nitsembatsemba ryabahutu i Kibeho 1995
RPF ikimara guhabwa ubutegetsi nabanyamerika nabongereza ikintu yihutiye gukora nukwica abahutu cyane cyane yibanda kubasore nabahutu babanyabwenge. Ibyo byarakomeje mugihugu cyose twebwe bari barasigaye inyuma muli 1994 kuko twagoswe ninyenzi tugakizwa nibigega tuzi neza ko zagendanaga nabatutsi binsoresore bari bazi aho abahutu babasore nabandi babanyabwenge batuye. Iyica nkiri ryarakomeje hiryanohino mugihugu kandi rishigikiwe na US na UK. Amamillioni yabahutu yarishwe murigahunda yo kugabanya nyamwinshi. Byarakomeje FPR ibonye ko ntamuntu numwe ugira icyo ayibaza icyakurikiyeho nukwica byitsembatsemba abahutu babanyarwanda nabarundi bari barahungiye munkambi ya Kibeho aho abafransa babataye kuberako US atabashakaga mu Rwanda. Abagera ibihumbi 10000 byabahutu abana nabakecuri barishwe bicishijwe amasasu yurufaya. Ibyo byose byabaye muli gahunda yingoma Kalinga yakomeje no muli Congo.

Ingoma Kalinga na Niyica Rubozo rya Songamana yo muli 1997/98
Ingoma Kalinga yarakomeje nkuko umukuru wabo Inyenzi nkuru bwana kagame yavugiye kukibuye ngo ababajwe nuko atashoboye kuroha abahutu bose mukiyaga cya Kivu. Ariko ntimwibagirwe yuko yari yarohereje uburozi abatutsi baba muli Congo bashize mubiryo namazi maze ibihumbi birenga 300000 byabahutu bikicwa nuburozi muli Congo. Nyuma yaho FPR yabasanze muli Congo ifashijwe
ABAHUTU BAKUBITWA NA FPR
na America bica millioni zirenga 8 kandi abahutu bomu Rwanda nomuli COngo bapfuye muliki gihe barenga millioni 5.600.000 bishwe nudufuni namasasu muli Congo. Abasigaye bagaruwe mu Rwanda muli 1997 barishwe umusujbizo abandi babata muburoko kugirang baboreremo ntanibyo kurya byahabaga abesnhi bishwe ninzara. Aha ndibutsa ko uwali Ministiri wamagereza mu Rwanda ari umuhutu winda nini Bwana Rwaka Theobald. Niwe warebereye abahutu bicwa nurwikirago agumya gutembera hano mumugi wa Kigali agaritse amabondo igihe umugore we nyirakideberi yakomeje kugenda abuza abantu amahoro cyane cyane abahutu yaraziranye nabo mbere yintambara abita ko ari interahamwe. Ibyo byarakomeje kugeza ubwo Kagame yari yatanze itegeko ryo kubapfomoza maze basasa amajanja berekeza iyubuhungiro muli US. Abanyarwanda baguye muli Songamana mukarere ka Ruhengeri, Gisenyi, Kibuye, na Gitarama barenga amamilioni kandi bose bishwe amahanga arebera. Ibyo byose kwari ugukomeza amateka yingoma Kalinga igamije kuzagira abahutu abagaragu babatutsi ubuzima bwabo bwose maze abanze bagashirira kwicumu.

Ishimutwa ryabahutu nabandi batavuga rumwe na FPR bakarohwa mu Kanyaru 2014
Ntashidikanya kuba abantu benshi balimo bicwa na FPR ubu ari abahutu abesnhi mui bo bakiri abasore babanyabwenge bashoboye kwiga mubintu bigoranye cyane. Nkuko byagaragaye muli iki kinyamakuru cyubushize abenshi mubashimutwa nabasore babalimu bigisha hirya no hino mugihug. Akaba ali muli ya Gahunda ya FPR yokwica abantu babahutu bashoboye kuyigana mumyaka 20 ishize. Kugirango igere kuribyo nuko ibahumbahumba ibarega ko bakorana numutwe uharanira kubohoza abanyarwanda wa FDLR. Abatutsi nabo balimo kubigwamo aho balimo kuregwa kuba baratatiye igihango cyingoma ya Kalinga maze bagashinga undi mutwe wa RNC. Muli make naho ingoma ya Kalinga igeze abanyarwanda muli iki gihe.

No comments:

Post a Comment